سرطان سینه نوعی سرطان است که در آن سلولهای سینه به طور غیرقابل کنترلی در غده پستانی تقسیم میشوند و رشد میکنند. بسته به مرحله، بیماری میتواند موضعی یا به بافتهای اطراف و سایر قسمتهای بدن گسترش یابد. انواع سرطان پستان را بر اساس فاکتورهای زیر دسته بندی میکنیم:
- نوع سلول منشاء
- میزان تهاجم و پیشرفته بودن
- وضعیت گیرندههای سلولی و درجه تومور
- جنسیت فرد مبتلا
عمده سرطانهای پستان از سلولهای غدهای منشاء میگیرند. به این سرطانها، «کارسینوم» میگوییم. این تومورها سه ویژگی مهم دارند که بر این اساس تقسیم بندی میشوند:
- منشاء مجرایی (داکتال) یا لوبولی
- میزان تهاجم و مرحله تومور (غیر مهاجم، مهاجم، التهابی)
- گیرنده سلولی استروژن، پروژسترون و HER2: هورمون مثبت یا منفی، HER2-مثبت یا منفی. به تومورهایی که فاقد هر سه نوع گیرنده باشند، «سه گانه منفی» یا «Triple Negative» میگوییم.
به غیر از کارسینوم، انواع دیگری از سرطان پستان نیز وجود دارد. در ادامه توضیحات کاملتری در مورد کارسینومها (بر اساس ویژگیهای بالا) و سایر انواع سرطانها و بعضی از سایر بیماریهای مرتبط ارائه میدهیم.
انواع سرطان پستان بر اساس میزان تهاجم و مرحله
در انواع سرطان پستان برخی تهاجمی هستند. انواع سرطان پستان بر اساس مرحله و درجه آن تقسیم میشوند.
در مورد مرحله بندی و درجه بندی سرطان پستان، بیشتر بخوانید.
سرطان پستان مجرایی درجا
کارسینوم مجرایی درجا (DCIS)به این معنا است که بعضی از سلولهای موجود در پوشش داخلی مجاریِ بافت پستان شروع به تغییر کرده و به سلولهای سرطانی تبدیل شدهاند. همۀ این سلولها درون مجراها قرار دارند و هنوز به بافت پستانی اطراف منتشر نشدهاند.
پزشکان DCIS را به صورتهای مختلفی توصیف میکنند، از جمله پیشتهاجمی، غیرتهاجمی، نئوپلازی دروناپیتلیالی مجرایی (DIN)، یا سرطان درونمجرایی.
در بعضی افراد، اگر DCIS درمان نشود، میتواند به سرطان تهاجمی مبدل گردد. کارسینوم مجرایی درجا و سرطان تهاجمی پستان دو مقولۀ متفاوت هستند.
در سرطان تهاجمی پستان، سلولهای سرطانی از فضای داخلی مجراها خارج شده و در بافت پیرامونیِ پستان گسترده شدهاند. بنابراین این احتمال وجود دارد که این سلولها بتوانند به گرههای لنفاوی مجاور، یا قسمتهای دیگر بدن، انتشار یابند.
علائم DCIS
امروزه DCIS بسیار بیشتر از گذشته تشخیص داده میشود. تشخیص این بیماری غالباً زمانی است که زنان به عنوان بخشی از برنامۀ کشوریِ غربالگری پستان، ماموگرافی انجام میدهند. از آنجا که بروز DCIS و سرطان پستان در مردان نادر است، برنامۀ غربالگری پستان برای مردان انجام نمیشود.
بسیاری از افراد هنگام تشخیص این بیماری علامتی ندارند؛ تعداد کمی علائم زیر را دارند:
- وجود توده در پستان
- ترشح مایع از نیپل، که ممکن است خونی باشد.
- درجۀ DCIS
درجه (گرید) DCIS بیان میکند که سلولها تا چه اندازه به سلولهای طبیعی پستان شباهت دارند، و به پزشک کمک میکند ایدهای دربارۀ رفتار احتمالی DCIS و درمان موردنیاز بیمار به دست آورد.
درجۀ DCIS به شکل زیر تقسیمبندی میشود:
- درجۀ پایین (رشد آهسته)
- درجۀ متوسط
- درجۀ بالا (رشد سریع)
پزشکان بر این باورند که DCIS درجۀ بالا به احتمال قوی:
- بعد از درمان دوباره عود میکند.
- در بافت پیرامونیِ پستان انتشار مییابد (یعنی به سرطان تهاجمی تبدیل میشود)
- درمان DCIS
درمان اصلی DCIS جراحی است.
جراحی ممکن است به دو صورت انجام شود:
- برای برداشت ناحیهای از پستان (جراحی حفظ پستان)
- برای برداشت تمام پستان (ماستکتومی)
ممکن است جراحتان جراحی خاصی را به شما توصیه کند، یا انتخاب نوع جراحی را به عهدۀ خودتان بگذارد.
زنان به دلایل مختلف ممکن است جراحی خاصی را انتخاب کنند. برای مثال، بعضی از آنها ترجیح میدهند تا حد ممکن پستان خود را نگه دارند، و بعضی دیگر ترجیح میدهند تمام پستان برداشته شود، چون در این صورت اطمینان بیشتری از برطرف شدن DCIS خواهند داشت.
نکتۀ مهم این است که با پزشک یا پرستارتان دربارۀ گزینههای خود صحبت کنید.
برداشت قسمتی از پستان
بسیاری از زنان جراحی را به صورتی انجام میدهند که ناحیۀ درگیر DCIS، همراه با مرز یا حاشیهای از بافت سالم اطراف آن، برداشته شود. به این روش جراحی حفظ پستان، برداشتِ موضعیِ گسترده (WLE)، یا گاهی هم لامپکتومی میگویند.
چنانچه سلولهای DCIS خیلی غیرطبیعی به نظر برسند (یعنی درجۀ سرطان بالا باشد)، ممکن است بعد از این جراحی برای بقیۀ بافت پستان تحت پرتودرمانی قرار بگیرید. هدف از پرتودرمانی نابود کردن هرگونه سلول غیرطبیعی است که ممکن است هنوز در بافت پستان باقی مانده باشد. پزشک یا پرستار ویژۀ مراقبت از پستان با شما دربارۀ مزایا و خطرات احتمالی پرتودرمانی صحبت خواهند کرد.
برداشت تمام پستان
در موارد زیر ممکن است جراحی ماستکتومی انجام شود:
- ناحیۀ درگیر DCIS وسیع باشد،
- ناحیۀ درگیر DCIS متعدد باشد،
- پستان بیمار کوچک بوده و قسمت زیادی از آن درگیر DCIS شده باشد، به طوری که نتوان جراحی حفظ پستان را انجام داد.
در صورت انجام ماستکتومی ممکن است جراحی دیگری با عنوان «نمونهبرداری از گرههای لنفاوی نگهبان» در ناحیۀ زیربغل انجام شود. این بدان معنا است که یک تا سه گره لنفاوی برداشته میشوند.
در صورت تمایل، میتوانید بخواهید که همزمان با عمل ماستکتومی، یا بعد از آن، پستان جدیدی برایتان ساخته شود (بازسازی پستان).
هورموندرمانی
چنانچه برای DCIS تحت جراحی حفظ پستان قرار گرفته باشید، در موارد زیر انجام هورموندرمانی به مدت پنج سال توصیه میشود:
- سلولهای سرطانیتان دارای گیرندههای استروژن باشند (اصطلاحاً استروژن مثبت باشند)
- پرتودرمانی انجام نداده باشید.
تحقیقات حاکی از آن هستند که انجام هورموندرمانی بعد از جراحی حفظ پستان برای DCIS، خطر بازگشت (عود) بیماری را کاهش میدهد.
کارآزماییها نشان میدهند که هورموندرمانی میتواند باعث کاهش سرطانهای تهاجمی پستان یا DCIS شود. اما در این کارآزماییها، طول عمر افرادی که از یک داروی هورموندرمانی به نام تاموکسیفن استفاده کرده بودند، در مقایسه با کسانی که این دارو را مصرف نکرده بودند، بیشتر نبود.
پیگیری
بعد از درمان معمولاً معاینات منظم خواهید داشت. در این ویزیتها پزشک یا پرستار ویژۀ مراقبت از پستان شما را معاینه میکنند و سؤالاتی دربارۀ وضعیت عمومی سلامتیتان میپرسند، و شما هم فرصت دارید تا سؤالات خودتان را مطرح کنید و اگر مسئلهای باعث نگرانیتان است، با آنها در میان بگذارید.
تعداد این معاینات بستگی به شرایط فردیتان دارد، اما ممکن است حداقل تا پنج سال ادامه داشته و شامل ماموگرافیهای سالانه باشند.
به یاد داشته باشید که اگر سؤالی دارید یا نگران علامتی هستید، میتوانید در فاصلۀ دو ویزیت با پزشک یا پرستارتان تماس بگیرید؛ مجبور نیستید تا زمان ویزیت بعدی صبر کنید. همچنین میتوانید با پزشک عمومی خود نیز صحبت کنید.
در برخی بیمارستانها بعد از مراحل درمان، ویزیتهای مرتب نخواهید داشت، اما اگر علائم جدیدی پیدا کنید یا نگران موضوعی باشید، میتوانید با پزشک یا پرستار ویژۀ مراقبت خود تماس تلفنی بگیرید یا برای ملاقات نوبتی تعیین کنید.
دستورالعملهای بریتانیا مقرر میکنند که هر فردی که تحت درمان سرطان پستان اولیه (زودرس) قرار میگیرد باید یک نسخۀ کتبی از طرح مراقبت را در اختیار داشته باشد. این طرح حاوی اطلاعاتی در مورد آزمایشهایی است که خواهید داشت، و علائم و نشانههایی که باید مراقبشان باشید. اطلاعات تماس کادر تخصصی (مانند پرستار ویژۀ مراقبتتان) نیز در آن درج شده است.
احتمال برگشت DCIS چقدر است؟
احتمال برگشت دوبارۀ DCIS به عوامل مختلفی بستگی دارد، اما بعد از ماستکتومی تقریباً هرگز برنمیگردد. در زنانی که فقط ناحیۀ درگیر در DCIS را برداشتهاند، احتمال برگشت بیماری کمی بیشتر است، اما باز هم به درجۀ DCIS و نوع آن بستگی دارد.
پزشک معالجتان میتواند اطلاعات بیشتری دربارۀ احتمال برگشت DCIS در شرایط خاص خودتان به شما بدهد.
کارآزمایی و تحقیق
یک کارآزمایی به بررسی علل احتمالی DCIS پرداخته است – به ویژه، تغییرات ژنتیکی که ممکن است خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند. تیم تحقیق به این نتیجه رسیدند که احتمالاً شواهدی حاکی از یک علت ژنتیکی برای DCIS و سرطان پستان تهاجمی وجود دارد. اما به تحقیقات بیشتری نیاز است.
محققان همچنین در تلاشند تا دریابند که آیا افرادی که در معرض خطر کم یا متوسط ابتلا به DCIS هستند، نیاز به درمان دارند یا نه.
پزشکان مایلند روشهای درمانی موجود را بهبود بخشیده و اثرات جانبی آنها را کاهش دهند. برای مثال، محققان در یک کارآزمایی در صدد هستند که معلوم کنند آیا پرتودرمانی داخلی (اصطلاحاً، براکیتراپی) به اندازۀ پرتودرمانی خارجی برای DCIS مؤثر است یا نه.
سرطانهای پستان مهاجم (NST)
یکی دیگر از انواع سرطان پستان است. منظور از سرطان پستان مهاجم، سرطانی است که به غشای پایه تهاجم کرده است. این سرطان را میتوان بر اساس نوع به مجرایی و لوبولار تقسیم کرد. همچنین بر اساس گیرندههای سلولی دردستههای ریزتری جای میگیرند (در ادامه صفحه میآید). نهایتا میتوان آنها را بر اساس میزان پیشرفته بودن، به مراحل مختلفی تقسیم میشوند.
سرطان پستان تهاجمی (نوع غیرویژه، یا NST) شایعترین نوع سرطان پستان است.
منظور از «سرطان پستان تهاجمی» این است که سلولهای سرطانی در لایۀ پوششی داخل مجاری رشد کرده و وارد بافت پیرامونی پستان شدهاند. عبارت NST مخفف “No Special Type”، به معنای «نوع غیرویژه» است.
اغلب موارد سرطان پستان تهاجمی هیچ ویژگی خاصی ندارند و در دستۀ «نوع غیرویژه» طبقهبندی میشوند. گاهی به جای NST از NOS (به معنی «مشخصنشده» یا «بدون ذکر جزئیات») استفاده میشود. این نوع سرطان در گذشته به نام «کارسینوم مجرایی تهاجمی» شناخته میشد. حدود هفتاد مورد از هر صد سرطان پستان تهاجمی (یعنی 70 درصد موارد) از این نوع هستند.
«نوع ویژه» به این معنا است که وقتی پزشک سلولهای سرطانی را در زیر میکروسکوپ مشاهده میکند، این سلولها ویژگیهای خاصی دارند. موارد سرطان پستان که به عنوان «نوع ویژه» طبقهبندی میشوند شامل بعضی انواع نادر سرطان پستان هستند.
به یاد داشته باشید که اگر پزشکتان به شما گفته است که «سرطان مجرایی درجا» یا DCIS دارید، بیماریتان از نوع تهاجمی نیست.
علایم سرطان پستان تهاجمی
اگر دربارۀ شکل ظاهری پستان خود یا حس آن متوجه تغییر یا وضعیتی غیرمعمول شدید، به پزشک مراجعه کنید.
علائم سرطان پستان عبارتند از:
- وجود توده یا ضخیمشدگی جدید در پستان یا زیربغل
- تغییر در اندازه، شکل، یا حس پستان
- تغییرات پوستی در ناحیۀ پستان، مانند جمعشدگی، فرورفتگی، بثورات یا قرمزی پوست
- ترشح مایع از نیپل در فردی که نه باردار است و نه شیر میدهد.
- تغییر در وضعیت قرارگیری نیپل
تشخیص سرطان پستان تهاجمی از انواع سرطان پستان
در بسیاری از افراد سرطان در هنگام غربالگری پستان تشخیص داده میشود.
بسیار مهم است که در صورت وجود هرگونه علامت، به پزشک عمومی خود مراجعه کنید؛ ممکن است بعد پزشک عمومی شما را به یک کلینیک تخصصی پستان ارجاع دهد. در کلینیک پستان، پزشک یا پرستار متخصص شرححال پزشکی شما را تنظیم و سینههایتان را معاینه میکنند. همچنین، برای تشخیص وجود گرههای لنفاوی متورم (بزرگشده) ناحیۀ زیر بغل و قاعدۀ گردنتان را لمس میکنند.
ممکن است بعضی از تستهای زیر، یا تمام آنها، را انجام دهید:
- ماموگرافی (عکس پرتو ایکس از پستان)
- سونوگرافی (اگر سنتان کمتر از 35 سال است به احتمال زیاد به جای ماموگرافی، سونوگرافی خواهید داشت)
- نمونهبرداری (پزشک نمونۀ کوچکی از سلولها یا بافت پستان را برمیدارد و زیر میکروسکوپ بررسی میکند)
تغییراتی که در ماموگرافی یا سونوگرافی مشاهد میشوند، میتوانند به دلیل سرطان باشند. بنابراین ممکن است نمونهبرداری از پستان داشته باشید. همچنین ممکن است یک سونوگرافی از گرههای لنفاوی زیر بغل هم انجام دهید، و اگر غیرعادی به نظر برسند از آنها هم نمونهبرداری شود.
نتیجۀ این معاینات را در عرض یک یا دو هفته، در نوبت مجددی که دکتر برای پیگیری وضعیتتان تعیین میکند، دریافت خواهید کرد.
درمان
پزشکان معمولاً برای تصمیمگیری در مورد مناسبترین روش درمان، موارد زیر را در نظر میگیرند:
- نوع سرطان پستان
- اندازۀ سرطان و اینکه آیا منتشر شده است یا نه (مرحلۀ سرطان)
- سلولها در زیر میکروسکوپ تا چه حد غیرعادی به نظر میرسند (درجۀ سرطان)
- آیا سلولهای سرطانی گیرندههایی برای هورمونهای خاص دارند یا نه
- آیا این سلولها گیرندههایی برای دارودرمانی هدفمند دارند یا نه
- وضعیت سلامتی عمومیتان
برای درمان سرطان پستان تهاجمی گزینههای زیر را ممکن است داشته باشید:
- جراحی پستان
- پرتودرمانی
- شیمیدرمانی
- هورموندرمانی
- دارودرمانی هدفمند
- داروهایی که به پیشگیری یا کاهش سرعت روند نازک شدن استخوان (پوکی استخوان) یا صدمات استخوانی کمک میکنند
- ترکیبی از روشهای درمانی بالا
ممکن است جراحیای در ناحیۀ زیربغل انجام شود که «نمونهبرداری از گرههای لنفاوی نگهبان» نامیده میشود. این به معنای برداشتن 3 تا 5 گره لنفاوی است. گاهی هم جراحان مجبورند تعداد بیشتری از گرههای لنفاوی را بردارند. پزشکتان به شما خواهد گفت که آیا به این کار نیاز دارید یا نه.
همچنین ممکن است قبل از جراحی تحت شیمیدرمانی یا هورموندرمانی قرار بگیرید، که در این صورت به آن درمان کمکی جدید (نئوادجوانت) گفته میشود و هدف از آن، کوچک کردن تودۀ سرطانی است. این بدان معنا است که بعضی از افرادی که ممکن بود نیاز به برداشتن پستان (ماستکتومی) داشته باشند، به این ترتیب قادر خواهند بود جراحی حفظ پستان انجام دهند.
در «جراحی حفظ پستان» تودۀ سرطانی برداشته شده و بافت طبیعی پستان تا حد ممکن به جا میماند. برخی دیگر ممکن است تحت «جراحی ماستکتومی» قرار بگیرند – یعنی کل پستان با عمل جراحی برداشته میشود.
در صورتی که عمل ماستکتومی انجام دهید، ممکن است پستان جدیدی برایتان ساخته شود (بازسازی پستان). این کار ممکن است همزمان با ماستکتومی یا مدتی پس از آن انجام شود.
پزشکان قبل از تصمیمگیری دربارۀ بهترین روش درمانی موارد زیادی را در نظر میگیرند. به همین دلیل است که ممکن است درمان شما با درمان افراد دیگری که بیماری مشابهی دارند متفاوت باشد.
پیگیری
بعد از درمان معمولاً معاینات منظم خواهید داشت. در این ویزیتها پزشک یا پرستار ویژۀ مراقبت از پستان[7] شما را معاینه میکنند و سؤالاتی دربارۀ وضعیت عمومی سلامتیتان میپرسند، و شما هم فرصت دارید تا سؤالات خودتان را مطرح کنید و اگر مسئلهای باعث نگرانیتان است، با آنها در میان بگذارید.
تعداد این معاینات بستگی به شرایط فردیتان دارد، اما ممکن است حداقل تا پنج سال ادامه داشته و شامل ماموگرافیهای سالانه باشند.
به یاد داشته باشید که اگر سؤالی دارید یا نگران علامتی هستید، میتوانید در فاصلۀ دو ویزیت با پزشک یا پرستارتان تماس بگیرید؛ مجبور نیستید تا زمان ویزیت بعدی صبر کنید. همچنین میتوانید با پزشک عمومی خود نیز صحبت کنید.
در برخی بیمارستانها بعد از مراحل درمان، ویزیتهای مرتب نخواهید داشت، اما اگر علائم جدیدی پیدا کنید یا نگران موضوعی باشید، میتوانید با پزشک یا پرستار ویژۀ مراقبت خود تماس تلفنی بگیرید یا برای ملاقات نوبتی تعیین کنید.
دستورالعملهای بریتانیا مقرر میکنند که هر فردی که تحت درمان سرطان پستان اولیه (زودرس) قرار میگیرد باید یک نسخۀ کتبی از طرح مراقبت را در اختیار داشته باشد. این طرح حاوی اطلاعاتی در مورد آزمایشهایی است که خواهید داشت، و علائم و نشانههایی که باید مراقبشان باشید. اطلاعات تماس کادر تخصصی (مانند پرستار ویژۀ مراقبتتان) نیز در آن درج شده است.
کارآزمایی و تحقیق
سرطان پستان تهاجمی شایعترین نوع سرطان پستان است، به همین دلیل بیشترِ تحقیقات سرطان پستان این نوع سرطان را مدّ نظر داشتهاند.
این تحقیقات شامل موارد زیر هستند:
- علل سرطان پستان و پیشگیری از آن
- غربالگری و تشخیص
- شیوههای درمانی جدید
- روشهای بهبود درمانهای موجود
- روشهایی برای مقابله با سرطان و درمان آن.
سرطان پستان لوبولار مهاجم
دومین نوع از انواع سرطان پستان است. در گزارش پاتولوژی ممکن است به این صورت نوشته شود:
Invasive Lobular Carcinoma (ILC)
سرطان پستان لوبولار تهاجمی دومین نوع شایع سرطان پستان است.
«سرطان پستان لوبولار تهاجمی» به این معنی است که سرطان در سلولهایی که سطح داخلی لوبولها را میپوشانند شروع شده و به بافت پیرامونی پستان گسترش یافته است. «لوبولها» غدههایی هستند که در زمان شیردهی، شیر تولید میکنند.
به یاد داشته باشید که اگر پزشکتان به شما گفته است که «سرطان لوبولار درجا» یا LCIS دارید، بیماریتان از نوع تهاجمی نیست. سرطان لوبولار درجا و سرطان لوبولار مهاجم دو مقولۀ متفاوت هستند.
دربارۀ سرطان پستان لوبولار تهاجمی
سرطان پستان لوبولار تهاجمی نوعی از سرطان پستان است که دومین میزان شیوع را دارد. حدود 15 مورد از هر صد مورد سرطان پستان (یعنی حدود 15 درصد) کارسینوم لوبولار تهاجمی است. این نوع سرطان میتواند در زنان هر گروه سنی بروز کند، اما بیشترین شیوع آن در افراد بین 45 تا 55 سال است.
سرطان پستان در مردان به ندرت رخ میدهد. همچنین، وقوع نوع لوبولی تهاجمی آن در مردان بسیار غیرمعمول است.
علائم سرطان پستان لوبولار تهاجمی
در سرطان پستان لوبولار تهاجمی همیشه تودۀ سفت ایجاد نمیشود، بلکه بیشتر احتمال دارد که ناحیهای از بافت پستان ضخیم شود.
علائم احتمالی آن عبارتند از:
- ناحیهای ضخیم یا متورم،
- تغییر در نیپل، مثلاً ممکن است به طرف داخل برگردد (فرورفتگی پیدا کند)
- تغییر در پوست، مانند فرورفتگی یا ضخیمشدگی
هرچند سرطان پستان لوبولار تهاجمی میتواند این علایم خاص را ایجاد کند، خوب است که از نشانههای عمومی سرطان پستان نیز مطلع باشید.
تشخیص سرطان پستان لوبولار تهاجمی در بین انواع سرطان پستان
در بسیاری از افراد سرطان در هنگام غربالگری پستان تشخیص داده میشود.
بسیار مهم است که در صورت وجود هرگونه علامت، به پزشک عمومی خود مراجعه کنید؛ ممکن است بعد پزشک عمومی شما را به یک کلینیک تخصصی پستان ارجاع دهد. در کلینیک پستان، پزشک یا پرستار متخصص شرححال پزشکی شما را تنظیم و سینههایتان را معاینه میکنند. همچنین، برای تشخیص وجود گرههای لنفاوی متورم (بزرگشده) ناحیۀ زیر بغل و قاعدۀ گردنتان را لمس میکنند.
بعضی از تستهای زیر را هم خواهید داشت:
- ماموگرافی (عکس پرتو ایکس از پستان)
- سونوگرافی (اگر سنتان کمتر از 35 سال است به احتمال زیاد به جای ماموگرافی، سونوگرافی خواهید داشت)
- نمونهبرداری (پزشک نمونۀ کوچکی از سلولها یا بافت پستان را برمیدارد و زیر میکروسکوپ بررسی میکند)
- اسکن MRI از پستان (در این نوع اسکن برای ایجاد تصاویری از بافت پستان، از میدان مغناطیسی استفاده میشود)
درمان سرطان پستان لوبولار تهاجمی
درمان سرطان پستان لوبولار تهاجمی مانند همان روشهای درمانی است که برای نوع شایعتر سرطان پستان (سرطان پستان تهاجمی نوع غیرویژه) به کار میرود.
معمولاً برای برداشتن ناحیۀ سرطانی و قسمتی از بافت سالم اطراف آن از جراحی استفاده میشود. به این عمل «جراحی حفظ پستان»، «برداشتِ موضعیِ گسترده»، یا لامپکتومی میگویند.
گاهی اوقات سرطان پستان لوبولار تهاجمی در بیش از یک ناحیۀ پستان مشاهده میشود، که در این صورت ممکن است برداشت ناحیۀ سرطانی به تنهایی امکانپذیر نباشد. در چنین حالتی احتمال دارد پزشک برداشت کل پستان (ماستکتومی) را توصیه کند.
ممکن است تصمیم بگیرید که همزمان با ماستکتومی، یا در زمان دیگری بعد از آن، پستان جدیدی برایتان ساخته شود (بازسازی پستان).
بعد از جراحی نیز ممکن است درمانهای زیر را داشته باشید:
- پرتودرمانی
- شیمیدرمانی
- هورموندرمانی
- دارودرمانی هدفمند
- داروهایی که به پیشگیری یا کاهش سرعت روند نازک شدن استخوان (پوکی استخوان) یا صدمات استخوانی کمک میکنند
- ترکیبی از روشهای درمانی بالا
ممکن است جراحیای در ناحیۀ زیربغل انجام شود که «نمونهبرداری از گرههای لنفاوی نگهبان» نامیده میشود. این به معنای برداشتن 3 تا 5 گره لنفاوی است. گاهی هم جراحان مجبورند تعداد بیشتری از گرههای لنفاوی را بردارند. پزشکتان به شما خواهد گفت که آیا به این کار نیاز دارید یا نه.
همچنین ممکن است قبل از جراحی تحت شیمیدرمانی یا هورموندرمانی قرار بگیرید، که در این صورت به آن درمان کمکی جدید (نئوادجوانت) گفته میشود و هدف از آن، کوچک کردن تودۀ سرطانی است. این بدان معنا است که بعضی از افرادی که ممکن بود نیاز به برداشتن پستان (ماستکتومی) داشته باشند، به این ترتیب قادر خواهند بود جراحی حفظ پستان انجام دهند.
پزشکان قبل از تصمیمگیری دربارۀ بهترین روش درمانی موارد زیادی را در نظر میگیرند. به همین دلیل است که ممکن است درمان شما با درمان افراد دیگری که بیماری مشابهی دارند متفاوت باشد.
پیگیری
بعد از درمان معمولاً معاینات منظم خواهید داشت. در این ویزیتها پزشک یا پرستار ویژۀ مراقبت از پستان شما را معاینه میکنند و سؤالاتی دربارۀ وضعیت عمومی سلامتیتان میپرسند، و شما هم فرصت دارید تا سؤالات خودتان را مطرح کنید و اگر مسئلهای باعث نگرانیتان است، با آنها در میان بگذارید.
تعداد این معاینات بستگی به شرایط فردیتان دارد، اما ممکن است حداقل تا پنج سال ادامه داشته و شامل ماموگرافیهای سالانه باشند.
به یاد داشته باشید که اگر سؤالی دارید یا نگران علامتی هستید، میتوانید در فاصلۀ دو ویزیت با پزشک یا پرستارتان تماس بگیرید؛ مجبور نیستید تا زمان ویزیت بعدی صبر کنید. همچنین میتوانید با پزشک عمومی خود نیز صحبت کنید.
در برخی بیمارستانها بعد از مراحل درمان، ویزیتهای مرتب نخواهید داشت، اما اگر علائم جدیدی پیدا کنید یا نگران موضوعی باشید، میتوانید با پزشک یا پرستار ویژۀ مراقبت خود تماس تلفنی بگیرید یا نوبتی برای ملاقات تعیین کنید.
دستورالعملهای بریتانیا مقرر میکنند که هر فردی که تحت درمان سرطان پستان اولیه (زودرس) قرار میگیرد باید یک نسخۀ کتبی از طرح مراقبت را در اختیار داشته باشد. این طرح حاوی اطلاعاتی در مورد آزمایشهایی است که خواهید داشت، و علائم و نشانههایی که باید مراقبشان باشید. اطلاعات تماس کادر تخصصی (مانند پرستار ویژۀ مراقبتتان) نیز در آن درج شده است.
کارآزمایی و تحقیق
کارآزماییهای زیادی برای سرطان پستان انجام میشود.
تحقیقات سرطان پستان به موارد زیر میپردازند:
- علل سرطان پستان و پیشگیری از آن
- غربالگری و تشخیص
- شیوههای درمانی جدید
- روشهای بهبود درمانهای موجود
- روشهایی برای مقابله با سرطان و درمان آن
سرطان پستان مهاجم مجرایی
شایعترین نوع از انواع سرطان پستان است. ممکن است پزشک شما به آن «کارسینوم داکتال» یا IDC بگوید. در گزارش پاتولوژی ممکن است آن را به این صورت مشاهده کنید:
Invasive Ductal Carcinoma, Not Otherwise Specified (NOS)
مجاری پستان گذرگاهی هستند که شیر از غدد شیر (لوبولها) به سمت نوک پستان جریان مییابد.
کارسینوم مجرای مهاجم سرطانی است که زمانی اتفاق میافتد که سلولهای غیرطبیعی در حال رشد در پوشش مجاری شیر تغییر کرده و به بافت پستان به خارج از دیواره مجرا حمله کنند.
هنگامی که این اتفاق میافتد، سلولهای سرطانی میتوانند گسترش یابند. آنها میتوانند به غدد لنفاوی یا جریان خون نفوذ کنند، جایی که میتوانند به سایر اندامها و نواحی بدن بروند و در نتیجه سرطان سینه متاستاتیک ایجاد شود.
علائم کارسینوم مجرای مهاجم چیست؟
مانند سایر سرطانهای سینه، IDC ممکن است به صورت تودهای ظاهر شود که شما یا پزشکتان در معاینه پستان احساس میکنید. اما در بسیاری از موارد، در ابتدا ممکن است هیچ علامتی وجود نداشته باشد.
به همین دلیل است که انجام ماموگرافی غربالگری برای تشخیص سرطان سینه مانند کارسینوم مجرای مهاجم مهم است. ماموگرافی ممکن است تودهای را تشخیص دهد که خیلی کوچک است و نمیتوانید آن را احساس کنید یا کلسیفیکاسیونهای مشکوک در پستان که هر کدام منجر به آزمایش بیشتر میشود.
موارد زیر نشانههای احتمالی سرطان مجرای مهاجم و سایر سرطانهای سینه است. اگر متوجه هر یک از این موارد شدید، باید فوراً برای ارزیابی بیشتر با پزشک خود تماس بگیرید:
توده در سینه
ضخیم شدن یا قرمزی پوست سینه
تورم یا تغییر شکل سینه
درد موضعی مداوم پستان
فرورفتگی یا جمع شدن پوست سینه یا نوک پستان
ترشحات نوک سینه، به غیر از شیر مادر
پوسته پوسته شدن یا پوسته پوسته شدن روی نوک پستان یا زخم (زخم) روی پوست سینه یا نوک پستان. اینها میتواند نشانههای بیماری پاژه باشد، نوع متفاوتی از سرطان سینه که میتواند همراه با IDC رخ دهد.
توده در ناحیه زیر بغل
تغییراتی در ظاهر نوک پستان یا سینه که با تغییرات طبیعی ماهانه شما متفاوت است
کارسینوم مجرای مهاجم چگونه نسبت به سایر انواع سرطان پستان تشخیص داده میشود؟
چندین آزمایش میتواند به پزشک شما در شناسایی و تشخیص IDC کمک کند، از جمله:
معاینه فیزیکی. معاینه دستی سینهها توسط پزشک میتواند تودهها و سایر تغییرات را تشخیص دهد. اگر پزشک شما توده یا ضخیم شدن را احساس کند، ممکن است آزمایشات بیشتری را برای رد IDC توصیه کند.
ماموگرافی دیجیتال یک روش بهبود یافته برای تصویربرداری پستان است که بسیار شبیه به ماموگرافی معمولی انجام میشود.
سونوگرافی پستان از امواج صوتی برای بررسی بافت سینه و اندازهگیری جریان خون استفاده میکند. برای معاینه بیماران باردار بیخطر است و از اشعه استفاده نمیکند.
تصویربرداری تشدید مغناطیسی پستان (MRI) از آهنربای بزرگ، امواج رادیویی و کامپیوتری استفاده میکند که میتواند ضایعات کوچک پستان را تشخیص دهد.
بیوپسی. بیوپسی پستان شامل نمونهبرداری از بافت پستان از یک ناحیه مشکوک و ارسال آن به آزمایشگاه برای بررسی میکروسکوپی توسط پاتولوژیست، پزشکی متخصص در شناسایی علائم بیماری است. بیوپسی میتواند وجود سرطان را تأیید یا رد کند و در صورت وجود سرطان، ویژگیهای آن را آشکار کند.
مرحلهبندی . وقتی سرطان تشخیص داده شد، مرحله بعدی مرحلهبندی است. رایت میگوید: «مرحلهبندی تعیین میکند که سلولهای سرطانی چقدر گسترش یافتهاند. مرحلهبندی بر اساس اندازه تومور و اینکه آیا به غدد لنفاوی گسترش یافته یا وارد جریان خون شده و در هر نقطه دیگری از بدن پخش شده است، انجام میشود.
درمان سرطان پستان مجرای مهاجم
رایت میگوید: «درمان بر اساس اندازه و محل سلولهای سرطانی، ویژگیها یا ویژگیهای آن سلولها و مرحلهبندی است. بسته به این عوامل، پزشک برنامهای را توصیه میکند که شامل یک یا چند درمان زیر باشد.
جراحی برای سرطان مجرای مهاجم
درمان سرطان سینه برای ارائه گزینههای بیشتر به بیماران تکامل یافته است. علاوه بر از بین بردن سرطان سینه، رویکردهای جراحی زیبایی شناختی جدید میتواند رفاه را بهبود بخشد و تأثیر عاطفی از دست دادن تمام یا بخشی از پستان به دلیل سرطان را کاهش دهد. مراکز جامع پستان با تیمهای هماهنگ پزشکان انکولوژی و جراحی پلاستیک میتوانند طیف وسیعتری از گزینهها را ارائه دهند.
جراحی IDC ممکن است شامل یکی از این روشها باشد:
لامپکتومی، برداشتن بخشی از پستان است. به عنوان جراحی حفظ پستان نیز شناخته میشود. لامپکتومی ممکن است با پرتودرمانی برای درمان سلولهای سرطانی باقی مانده دنبال شود.
ماستکتومی، برداشتن پستان است. ماستکتومی درمانی برای بیماران مبتلا به تومورهای مجرای مهاجم متعدد، بسیار تهاجمی یا بزرگ است. میتواند با بازسازی سینه همراه باشد.
درمان سرطان مجرای تهاجمی غیر جراحی
پرتودرمانی، اگر تحت عمل لامپکتومی هستید، ممکن است پرتودرمانی بخشی از برنامه درمانی شما باشد. مطالعات نشان میدهد که لامپکتومی به دنبال پرتودرمانی میتواند به اندازه ماستکتومی در درمان IDC مؤثر باشد.
شیمی درمانی، تصمیمگیری در مورد درمان سرطان سینه مجاری مهاجم با شیمی درمانی به ویژگیهای خود سلولهای تومور – ژنها و پروتئینهای آنها بستگی دارد. هرچه پزشک بیشتر در مورد ویژگیهای سلولهای سرطانی بیاموزد، تشخیص اینکه چه نوع شیمی درمانی (در صورت وجود) احتمالاً مؤثر است، آسانتر است.
هورمون درمانی، سرطان سینه با گیرندههای هورمونی مثبت را میتوان با استروژن یا پروژسترون درمان کرد. این داروها به شکل قرص هستند و ممکن است برای چندین سال تجویز شوند.
درمان بیولوژیک (هدفمند)، این رویکرد از آنتیبادیها یا داروهای مولکولی کوچک برای فعال کردن سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با سلولهای سرطانی مجرای مهاجم استفاده میکند
سرطان پستان التهابی
نوع محدودی از انواع سرطان پستان مهاجم است که در آن پستان متورم و قرمز و ملتهب به نظر میرسد و ممکن است گرم باشد. پزشک شما به آن Inflammatory Breast Cancer میگوید.
این، نوع نادری از سرطان پستان است. سلولهای سرطانی کوچکترین کانالهای لنفاوی پستان را مسدود میکنند. کانالهای لنفاوی (یا مجاری لنفاوی) بخشی از سیستم لنفاوی هستند که به طور معمول مایعات بافتی اضافی را از بافتها و اندامهای بدن تخلیه میکنند.
اگر مجاری لنفاوی مسدود شوند، نمیتوانند این وظیفه را به درستی انجام دهند. این انسداد موجب قرمزی و التهاب پوست میشود.
بین 1 تا 5 مورد از هر صد مورد سرطان پستان (یعنی 1 تا 5 درصد) از نوع سرطان التهابی است.
علایم سرطان التهابی پستان
از آنجا که مجاری لنفاوی مسدود میشوند، ممکن است پستان:
- متورم
- قرمز
- سفت
- داغ (هنگام لمس)
شود. همچنین در سرطان پستان التهابی احتمال دارد پستان دردناک باشد، هرچند همیشه این طور نیست.
بعضی علایم احتمالی دیگر عبارتند از:
- برجستگیها و فرورفتگیهای شیارمانند، یا ضخیم شدن پوست موضع
- برجستگیها و فرورفتگیهای ریز ، مثل پوست پرتقال
- وجود ورم یا توده در پستان
- ترشح مایع از نیپل
- برگشتگی یا فرورفتگی نیپل
علایم سرطان التهابی پستان ممکن است کاملاً ناگهانی ظاهر شوند.
سرطان التهابی پستان اغلب با عفونت پستان (ماستیت) اشتباه گرفته میشود. علت این است که علائم دو بیماری بسیار به هم شبیهند. ماستیت در زنانی که باردار نیستند یا به کودک خود شیر نمیدهند شایع نیست، و به خصوص در کسانی که به سن یائسگی رسیدهاند نادر است.
اگر پزشکتان احتمال وجود ماستیت بدهد، ممکن است یک دوره آنتیبیوتیک برایتان تجویز کند. اما در صورتی که وجود عفونت را غیرمحتمل بداند، یا چنانچه علائمتان بعد از مصرف آنتیبیوتیک برطرف نشود، شما را به متخصص ارجاع خواهد داد.
هرچند سرطان التهابی پستان میتواند این علائم خاص را ایجاد کند، آگاهی از علائم عمومی سرطان پستان نیز مفید است.
اگر متوجه تغییری در شکل ظاهری یا حس پستان خود شدید حتماً به پزشک مراجعه کنید.
تشخیص سرطان التهابی پستان از انواع سرطان پستان
پزشک عمومیتان معمولاً شما را برای آزمایش به کلینیک پستان ارجاع میدهد.
ممکن است تستهای زیر را داشته باشید:
- ماموگرافی، که عکس پرتو ایکس از پستان است (برای بعضی افراد به دلیل تورم پستان یا دردناک بودن آن، انجام ماموگرافی ممکن نیست.)
- سونوگرافی از پستان
- نمونهبرداری از پوست پستان
- نمونهبرداری از تودۀ پستان (اگر احساس شود یا در سونوگرافی مشاهده شود)
- اسکن MRI از پستان
تستهای دیگر مانند سیتیاسکن یا پت سیتی اسکن، و اسکن استخوان نیز ممکن است انجام شود.
ممکن است پزشکتان عکسهایی از پستان شما بگیرد تا در پروندۀ پزشکیتان نگهداری کند. این عکسها میتوانند در تشخیص کیفیت پاسخ شما به درمان مفید باشند.
درمان سرطان التهابی پستان
درمان سرطان التهابی پستان ممکن است تفاوت جزئی با انواع دیگر سرطان پستان داشته باشد.
شیمیدرمانی
معمولاً اولین درمان شیمیدرمانی است، که به آن شیمیدرمانی کمکی جدید (نئوادجوانت) گفته میشود. این روش به کنترل سلولهای سرطانی پستان کمک میکند و تورم را کاهش میدهد. هدف دیگر آن، نابود کردن هرگونه سلول سرطانی است که ممکن است در قسمتهای دیگر بدن پخش شده باشند.
جراحی
بعد از شیمیدرمانی، جراحی خواهید داشت، مگر آنکه بنا به دلایلی انجام جراحی برایتان مناسب نباشد. به احتمال زیاد تمام پستانتان برداشته خواهد شد (یعنی عمل ماستکتومی خواهید داشت).
بعضی افراد ممکن است بتوانند جراحی حفظ پستان انجام دهند. در این نوع جراحی، جراح ناحیۀ سرطانی را، همراه با قسمتی از بافت سالم اطراف آن، برمیدارد. اما در مورد بیشتر زنان ماستکتومی بهترین گزینه است.
جراح معمولاً غدد لنفاوی زیر بغل را هم برمیدارد.
پرتودرمانی ،بعد از جراحی برای باقیماندۀ بافت پستان پرتودرمانی انجام خواهد شد. هدف از این کار، پیشگیری از برگشت دوبارۀ بیماری است.
سایر درمانهای دارویی که ممکن است داشته باشید
اگر بیماریتان دارای گیرندههای هورمونی باشد، تا چند سال قرصهای هورموندرمانی مصرف خواهید کرد. و در صورتی که سلولهای سرطانی شما گیرندههایی برای داروهای سرطانی خاص داشته باشند، ممکن است دکترتان توصیه کند که تحت درمان هدفمند سرطان، مانند تراستوزوماب و پرتوزوماب قرار بگیرید.
بازسازی پستان
ممکن است بتوانید بعد از پایان دورۀ درمان، عمل بازسازی پستان را انجام دهید (بازسازی تأخیری). از جراحتان سؤال کنید – او میتواند به شما بگوید که آیا این کار برایتان مناسب است یا نه.
نوع درمانی که دریافت میکنید به وضعیت عمومی سلامتیتان و اینکه آیا شرایط خاص دیگری دارید یا نه، نیز بستگی دارد. تیم درمان دربارۀ جنبههای مثبت و منفی گزینههای مختلف درمانی با شما صحبت خواهند کرد. حتماً سؤال کنید، تا بفهمید که چه درمانی برایتان انجام میشود و به چه دلیل.
بقا در سرطان التهابی پستان
عوامل زیادی ممکن است بر امید به زندگی در بیماران مبتلا به سرطان التهابی پستان تأثیر بگذارند. این عوامل عبارتند از:
- موضع دقیق سرطان
- اندازۀ سرطان و اینکه آیا فقط به گرههای لنفاوی انتشار یافته یا به اندامهای دیگر نیز سرایت کرده است
- سلولهای سرطانی در زیر میکروسکوپ تا چه حد غیرعادی به نظر میرسند (درجۀ سرطان)
- سن شما
- وضعیت عمومی سلامتیتان
- آیا سلولهای سرطانی دارای گیرندههای خاص هورموندرمانی هستند یا نه
- بیماری تا چه حد به درمان جواب میدهد
سرطان التهابی پستان ممکن است به سرعت توسعه پیدا کند و به سایر قسمتهای بدن منتشر شود. بنابراین، روی هم رفته، پیشآگهی این نوع سرطان به اندازۀ سایر انواع سرطان پستان خوب نیست. اما پزشکان معتقدند با پیشرفت روشهای درمانی، چشمانداز این نوع سرطان نیز رو به بهبود است
پیگیری
بعد از درمان معمولاً معاینات منظم خواهید داشت. در این ویزیتها پزشک یا پرستار ویژۀ مراقبت از پستان شما را معاینه میکنند و سؤالاتی دربارۀ وضعیت عمومی سلامتیتان میپرسند، و شما هم فرصت دارید تا سؤالات خودتان را مطرح کنید و اگر مسئلهای باعث نگرانیتان است، با آنها در میان بگذارید.
تعداد این معاینات بستگی به شرایط فردیتان دارد، اما ممکن است حداقل تا پنج سال ادامه داشته و شامل ماموگرافیهای سالانه باشند.
به یاد داشته باشید که اگر سؤالی دارید یا نگران علامتی هستید، میتوانید در فاصلۀ دو ویزیت با پزشک یا پرستارتان تماس بگیرید؛ مجبور نیستید تا زمان ویزیت بعدی صبر کنید. همچنین میتوانید با پزشک عمومی خود نیز صحبت کنید.
در برخی بیمارستانها بعد از مراحل درمان، ویزیتهای مرتب نخواهید داشت، اما اگر علائم جدیدی پیدا کنید یا نگران موضوعی باشید، میتوانید با پزشک یا پرستار ویژۀ مراقبت خود تماس تلفنی بگیرید یا نوبتی برای ملاقات تعیین کنید.
دستورالعملهای بریتانیا مقرر میکنند که هر فردی که تحت درمان سرطان پستان اولیه (زودرس) قرار میگیرد باید یک نسخۀ کتبی از طرح مراقبت را در اختیار داشته باشد. این طرح حاوی اطلاعاتی در مورد آزمایشهایی است که خواهید داشت، و علائم و نشانههایی که باید مراقبشان باشید. اطلاعات تماس کادر تخصصی (مانند پرستار ویژۀ مراقبتتان) نیز در آن درج شده است.
کارآزمایی و تحقیق
انجام کارآزماییهای بالینی برای انواع نادر سرطان پستان کار آسانی نیست. علت این است که معمولاً نمیتوان افرادی به تعداد کافی برای شرکت در کارآزمایی فراخواند. در صورت امکان، محققان سعی میکنند کارآزماییهای بینالمللی ترتیب دهند به طوری که تعداد افراد بیشتری در دسترس باشند، و در این صورت نتایج نیز ارزش بیشتری خواهند داشت.
پژوهشگران امریکایی یک «بایگانی سرطان التهابی پستان» ایجاد کردهاند که در آن، نمونۀ خون و بافت افراد مبتلا به سرطان التهابی پستان جمعآوری میشود. پژوهشگران امیدوارند این کار به آنها کمک کند درک بهتری از این نوع سرطان به دست آورند. پزشکان همچنین در تلاشند که دریابند این نوع از سرطان چه تفاوتی با سایر انواع سرطان پستان دارد و به چه دلیل درمان آن مشکلتر است.
تحقیقات تاکنون نشان دادهاند که اغلب زنان باید قبل از جراحی، شیمیدرمانی انجام دهند. بیمارانی که سلولهای سرطانیشان دارای گیرندههای خاص است، ممکن است تحت درمان با داروهای هدفمند سرطان نیز قرار بگیرند. پزشکان در صدد بهبود این شیوۀ درمانی هستند و این موضوع را تحت بررسی دارند که آیا اضافه کردن انواع دیگر داروهای هدفمند میتواند کمکی به درمان بیماری بکند یا نه.
علاوه بر این، کارآزماییهای بینالمللی مشغول بررسی روشهایی هستند که درمان افراد مبتلا به سرطان التهابی پستان را که بیماریشان منتشر شده است، بهبود بخشد.
انواع سرطان پستان بر اساس گیرنده سلولی
همانطور که گفتیم کارسینوم پستان را بر اساس گیرندههای سلولی میتوان به چند دسته تقسیم کرد. انواع سرطان پستان بر این اسا عبارتند از:
سرطان پستان با گیرنده هورمونی مثبت
در سرطان پستان منظور از گیرنده هورمونی، گیرندههای استروژن و پروژسترون در سطح سلول است. سلولهای سرطانی که دارای این گیرندهها هستند رشد آهستهتری دارند. این گیرندهها را به اختصار به صورت ER و PR نشان میدهیم (به ترتیب گیرنده استروژن و گیرنده پروژسترون). تومورهایی که درصد بالایی از این سلولها داشته باشند را سرطان پستان «با گیرنده هورمونی مثبت» یا «هورمون مثبت» مینامیم.
سرطان پستان HER2 مثبت
HER2 گیرندهای پروتئینی در سطح سلول است که وجود آن با رشد سریعتر سلولهای سرطانی مرتبط است. در صورت فراوانی این گیرنده بر سطح سلولهای سرطانی، درمانهای هدفمند علیه HER2 انجام خواهد شد. از جمله این درمانها میتواند به تراستوزوماب (هرسپتین) و پرتوزوماب (پرجتا) اشاره کرد.
تمامی سرطانهای پستان مهاجم را باید از لحاظ وضعیت گیرنده HER2 چک کرد.
سرطان پستان سه گانه منفی
سرطان پستان سه گانه منفی نوعی ناشایع از انواع سرطان پستان مهاجم است. تقریبا ۱۵٪ سرطانهای مهاجم پستان از این نوع هستند.
سایر انواع سرطان پستان و ضایعات پیشسرطانی
انواع سرطان پستان که نادر هستند
انواع نادری از سرطان پستان وجود دارد. در مورد این انواع نادر سرطان پستان بیشتر بخوانید.
آنژیوسارکوم پستان از انواع سرطان پستان است
آنژیوسارکومهای پستان سرطانهایی هستند که از سلولهای تشکیلدهندۀ دیوارۀ رگهای خونی یا عروق لنفاوی شروع میشوند. این سرطانها بسیار نادرند و کمتر از یک درصد از کل موارد سرطان پستان را شامل میشوند.
این نوع سرطان اغلب در زنان دیده میشود، اما مردان هم ممکن است به آن دچار شوند.
آنژیوسارکومها به دو دسته تقسیم میشوند:
- آنژیوسارکوم اولیه
- آنژیوسارکوم ثانویه
آنژیوسارکومهای اولیۀ پستان از بافت پستان شروع میشوند و ممکن است پوست پستان را درگیر کنند. این سرطانها اغلب در زنان جوانتر (دهههای 30 و 40 زندگی) ایجاد میشوند.
بیشترِ آنژیوسارکومهای ثانویۀ پستان به دلیل انجام پرتودرمانی پستان به دنبال ابتلای قبلی به سرطان به وجود مییند.
آیند. این سرطانها معمولاً در زنان گروه سنی بالاتر رخ میدهند.
آنژیوسارکومها معمولاً رشد سریعی دارند و معالجۀ آنها عموماً دشوار است.
علائم آنژیوسارکوم پستان
علائم آن مشابه سایر انواع سرطان پستان است؛ از جمله:
- وجود توده یا ضخیمشدگی در ناحیهای از پستان
- تغییر در اندازه یا شکل پستان
- فرورفتگی پوست
- تغییر در شکل نیپل، به ویژه اگر به داخل برگشته باشد، درون پستان فرو رفته باشد، یا شکل نامنظمی داشته باشد
- بثورات پوستی یا کبودی روی پستان یا نوک آن
- ورم یا توده در ناحیۀ زیر بغل
آنژیوسارکوم ممکن است باعث تغییر رنگ پوست پستان نیز بشود.
تشخیص آنژیوسارکوم پستان نسبت به انواع سرطان پستان
در بعضی افراد سرطان در طی غربالگری پستان تشخیص داده میشود.
اگر علامتی داشته باشید و به پزشک عمومی خود مراجعه کنید، او شما را به یک کلینیک تخصصی پستان ارجاع خواهد داد. در کلینیک پستان، پزشک یا پرستار مراقبت از پستان شرححال پزشکی شما را تنظیم و سینههایتان را معاینه میکنند. همچنین، برای تشخیص وجود گرههای لنفاوی متورم (بزرگشده) ناحیۀ زیر بغل و قاعدۀ گردنتان را لمس میکنند.
بعضی از تستهای زیر را هم خواهید داشت:
- ماموگرافی (عکس پرتو ایکس از پستان)
- سونوگرافی (اگر سنتان کمتر از 35 سال است احتمالاً به جای ماموگرافی، سونوگرافی انجام خواهید داد)
- نمونهبرداری (پزشک یا پرستار نمونۀ کوچکی از سلولها یا بافت پستانتان را برمیدارند و زیر میکروسکوپ بررسی میکنند)
- اسکن MRI
درمان آنژیوسارکوم پستان
از آنجا که آنژیوسارکومهای پستان بسیار نادر هستند، هیچ درمان استاندارد اثباتشدهای برای آنها وجود ندارد.
معمولاً برداشتن پستان (ماستکتومی) توصیه میشود. همچنین ممکن است یک نمونهبرداری از گرههای لنفاوی نگهبان داشته باشید. این مورد بستگی به آن دارد که آیا در ناحیۀ زیر بغل (آگزیلا) گرههای لنفاوی غیرطبیعی مشاهده میشود یا نه.
ممکن است تحت شیمیدرمانی یا درمان با داروهای هدفمند نیز قرار بگیرید. داروهایی که برای شیمیدرمانی انتخاب میشوند احتمالاً با داروهایی که در معالجۀ سایر انواع سرطان پستان به کار میروند، تفاوت دارد.
در صورتی که در گذشته به خاطر سرطان پستان تحت پرتودرمانی قرار گرفتهاید ممکن است دیگر این روش را به عنوان یک گزینۀ درمانی نداشته باشید.
مقابله با انواع سرطان پستان نادر
کنار آمدن با تشخیص سرطان ممکن است مشکل باشد – چه از لحاظ عملی و چه از نظر عاطفی. و در صورتی که به انواع نادر آن مبتلا باشید این کار احتمالاً به طور خاص دشوار است. آگاهی داشتن دربارۀ سرطان و درمان آن میتواند تصمیمگیری و کنار آمدن با رویدادهای بعدی را آسانتر کند.
صحبت کردن با افراد دیگری که مشکل مشابهی دارند میتواند مفید باشد، اما پیدا کردن کسانی که به نوع نادری از سرطان مبتلا هستند آسان نیست.
کارآزمایی و تحقیق برای انواع سرطان پستان نادر
تعداد کارآزماییهای بالینی برای سرطانهای نادر ممکن است کمتر از کارآزماییهای مربوط به انواع شایعتر سرطان باشد. سازماندهی و اجرای کارآزمایی برای سرطانهای نادر دشوار است. پیدا کردن تعداد کافی بیمار برای موفقیت یک کارآزمایی بسیار حیاتی است. اگر کارآزمایی بیش از حد کوچک و محدود باشد، نتایج آن از قدرت کافی برخوردار نیستند که بتوان بر اساس آنها برتریِ یک روش درمانی را نسبت به روشهای دیگر ثابت کرد.
هدف از «بنیاد بینالمللی سرطانهای نادر (IRCI)» توسعۀ تحقیقات بیشتر در مورد روشهای جدید درمان سرطانهای نادر است. آنها کارآزماییهایی را طراحی میکنند که چندین کشور را در بر میگیرد، به طوری که افراد بیشتری برای شرکت در کارآزمایی در دسترس باشند.
سرطان پستان لوبولار درجا
پزشک شما این بیماری را به طور مخفف LCIS مینامد. در گذشته، این نوع بیماری، یکی از انواع سرطان پستان در نظر گرفته میشد و به همین علت به همین صورت نامگذاری شد. اما امروزه LCIS را سرطان نمیدانیم. LCIS به این معناست که بعضی سلولهای پوشاننده لوبولهای بافت پستان، غیر طبیعی شدهاند. وجود این بیماری احتمال ایجاد سرطان پستان را بیشتر میکند و نوعی بیماری پیشسرطان نیز در نظر گرفته میشود.
در مورد کارسینوم پستان لوبولار درجا بیشتر بخوانید.
سرطان پستان در مردان
موارد پستان در مردان بین ۰. ۵-۱ درصد از کل انواع سرطان پستان را تشکیل میدهند. در واقع سرطان سینه در مردان بسیار نادر است.
اگرچه در مردان نسبت به زنان یک اتفاق نسبتاً نادر است، اما مهم است که علائمی را که امکان تشخیص زودهنگام و افزایش شانس بهبودی را فراهم میکنند دست کم نگیرید. سرطان سینه انسان عمدتاً در بزرگسالی و پس از ۶۰ سالگی دیده میشود.
بیماری پاژه پستان
پاژه پستان یک بیماری نادر پوست نوک سینه است که ممکن است با سرطان پستان غیرمهاجم یا مهاجم همراهی داشته باشد.
- بیماری پاژۀ پستان
بیماری پاژه نوعی عارضۀ نادر پوستی در نیپل است که با بعضی از انواع سرطان پستان ارتباط دارد.
- بیماری پاژۀ پستان چیست
این بیماری در نیپل یا ناحیۀ تیرهتر اطراف آن (هاله) ایجاد میشود.
بیماری پاژه نشانهای از احتمال وجود سرطان پستان در بافتهای پشت نیپل است. ممکن است که فردی بدون ابتلا به سرطان در لایههای زیرین، دچار بیماری پاژۀ پستان باشد، اما چنین وضعیتی کمتر پیش میآید.
تقریباً نیمی از مبتلایان به بیماری پاژه تودهای در پشت نیپل دارند. و در نُه (9) مورد از هر ده (10) بیمار، این توده سرطان پستان تهاجمی است. سرطان پستان تهاجمی در بعضی از افرادی هم که دچار بیماری پاژه هستند اما هیچ تودهای ندارند، ممکن است مشاهده شود.
اما بیشتر کسانی که فاقد توده هستند، کارسینوم درجا (غیرتهاجمی) دارند. این بدان معنا است که در نمونهبرداری سلولهای سرطانی مشاهده میشوند، اما همۀ آنها درون پوشش داخلی مجاری پستان قرار دارند.
بیماری پاژه بیماری نادری است – تقریباً در یک تا چهار مورد از هر صد مورد سرطان پستان (یعنی حدود 1 تا 4 درصد) رخ میدهد. این بیماری در مردان نیز ممکن است دیده شود، اما از این هم نادرتر است.
- علایم
بیماری پاژه معمولاً در ابتدا به صورت بثورات قرمز و فلسمانند در پوست نوک پستان و هالۀ اطراف آن ظاهر میشود. این بثورات ممکن است خارشدار یا دردناک باشند، و یا احساس سوزش ایجاد کنند. ممکن است ترشح یا خونریزی از نوک پستان هم دیده شود. همچنین ممکن است شکل ظاهری نوک پستان تغییر کند و به طرف داخل برگردد (در حالی که قبلاً فرورفته نبوده است).
در صورت عدم درمان، یا در اثر خاراندن موضع، ممکن است خونریزی بدهد، زخم شود، و روی زخم دَلَمه ببندد. این بیماری شباهت زیادی به سایر بیماریهای پوستی، مانند سوریازیس یا اگزما، دارد.
اگرچه بیماری پاژۀ پستان میتواند این علائم خاص را ایجاد کند، آگاهی از علائم عمومی سرطان پستان نیز مفید است.
- تشخیص بیماری پاژه
برای تشخیص بیماری پاژه معمولاً از پوست اطراف نوک پستان نمونهبرداری انجام میشود. آزمایشهای احتمالیِ دیگر عبارتند از:
- ماموگرافی (عکس پرتو ایکس از پستان)
- سونوگرافی از پستان
- نمونهبرداری از بافت پستان (در صورت وجود توده)
همچنین اگر دکتر برای اطمینان از اینکه سرطان پستان وجود دارد یا نه، به اطلاعات بیشتری نیاز داشته باشد، ممکن است یک MRI هم انجام شود.
- درمان بیماری پاژه
[برای درمان،] بیمار تحت عمل جراحی برای برداشت تمام پستان (ماستکتومی) یا فقط ناحیۀ آسیبدیده (جراحی حفظ پستان) قرار میگیرد. درمان بیشتر به موارد زیر بستگی دارد:
- آیا بیمار به DCIS یا نوعی سرطان مبتلا است یا نه،
- مرحله (در صورت ابتلا به سرطان)،
- سلولها در زیر میکروسکوپ تا چه حد غیرطبیعی به نظر میرسند (درجۀ سرطان)،
- آیا سلولهای سرطانی گیرندههایی برای هورمونهای خاص دارند یا نه،
- آیا سلولها گیرندههایی برای داروهای هدفمند سرطان دارند یا نه.
- جراحی
در مورد بعضی از بیماران، میتوان فقط ناحیۀ حاوی تودۀ سرطانی یا DCIS را، همراه با حاشیهای از بافت سالم برداشت. پس از آن ممکن است برای قسمت باقیماندۀ پستان پرتودرمانی انجام شود.
در شرایط زیر ممکن است تنها گزینه برداشتن تمام پستان (ماستکتومی) باشد:
- بیماری پاژه بر ناحیۀ وسیعی اثر گذاشته است،
- پشت نیپل ناحیهای است که درگیر سرطان پستان تهاجمی شده است،
- سرطان یا DCIS در ناحیۀ مرکزی پستان است.
در چنین شرایطی انجام جراحی برای برداشتن توده به تنهایی ممکن است منجر به شکل نازیبایی در پستان شود. اگر کل پستان برداشته شود و سپس جراحی دیگری برای ساخت یک پستان جدید صورت گیرد (بازسازی پستان)، احتمالاً شکل ظاهریِ بهتری خواهد داشت.
جراح در حین جراحی نیپل و هالۀ تیرهتر اطراف آن را برمیدارد. میتوانید بعداً (معمولاً بعد از بهبودی کامل از جراحی) بخواهید که نیپل جدیدی برایتان ایجاد شود. روشهای متفاوتی برای بازسازی نیپل وجود دارد، از جمله:
- تتو کردن نیپل
- ساخت نیپل جدید با استفاده از بافت بدن خود بیمار
- استفاده از نیپلهای مصنوعی چسبدار
وقتی تحت عمل جراحی قرار میگیرید، ممکن است جراح تعدادی از گرههای لنفاوی زیربغلتان را هم خارج کند. وی سپس این گرهها را آزمایش میکند تا معلوم شود که آیا سلول سرطانی دارند یا نه. این کار به تعیین مرحلۀ سرطان و تصمیمگیری برای درمانهای بعدی کمک میکند.
- هورموندرمانی و دارودرمانی هدفمند
اگر مبتلا به سرطان پستان باشید و سلولهای سرطانی گیرندههای استروژن داشته باشند، احتمالاً پزشک معالجتان هورموندرمانی را پیشنهاد میکند. این کار موجب کاهش خطر بازگشت سرطان در همان پستان (یا در دیوارۀ قفسۀ سینه، بعد از انجام ماستکتومی) میشود.
هورموندرمانی خطر انتشار سلولهای سرطانی در قسمتهای دیگر بدن را نیز پایین میآورد، و همچنین احتمال بروز سرطان جدید در پستان دیگر را هم کاهش میدهد.
در صورتی که سلولهای سرطانی گیرندههایی برای داروهای هدفمند ضدسرطان داشته باشند، ممکن است پزشک معالج توصیه کند که تحت دارودرمانی هدفمند نیز قرار بگیرید.
- شیمیدرمانی
در مواردی که احتمال برگشت دوبارۀ سرطان بالا است، ممکن است پزشک معالجات بیشتر با شیمیدرمانی را نیز توصیه کند. پزشکان شیمیدرمانی را در شرایط زیر توصیه میکنند:
- اگر در گرههای لنفاوی سلولهای سرطانی یافت شود،
- اگر تودۀ پستانی بزرگ باشد،
- اگر درجۀ سلولهای سرطانی بالا باشد (گرید 3).
انجام شیمیدرمانی خطر برگشت دوبارۀ بیماری در آینده را کاهش میدهد.
- پیگیری
بعد از درمان معمولاً معاینات منظم خواهید داشت. در این ویزیتها پزشک یا پرستار ویژۀ مراقبت از پستان شما را معاینه میکنند و سؤالاتی دربارۀ وضعیت عمومی سلامتیتان میپرسند، و شما هم فرصت دارید تا سؤالات خودتان را مطرح کنید و اگر مسئلهای باعث نگرانیتان است، با آنها در میان بگذارید.
تعداد این معاینات بستگی به شرایط فردیتان دارد، اما ممکن است حداقل تا پنج سال ادامه داشته و شامل ماموگرافیهای سالانه باشند.
به یاد داشته باشید که اگر سؤالی دارید یا نگران علامتی هستید، میتوانید در فاصلۀ دو ویزیت با پزشک یا پرستارتان تماس بگیرید؛ مجبور نیستید تا زمان ویزیت بعدی صبر کنید. همچنین میتوانید با پزشک عمومی خود نیز صحبت کنید.
در برخی بیمارستانها بعد از مراحل درمان، ویزیتهای مرتب نخواهید داشت، اما اگر علائم جدیدی پیدا کنید یا نگران موضوعی باشید، میتوانید با پزشک یا پرستار ویژۀ مراقبت خود تماس تلفنی بگیرید یا برای ملاقات نوبتی تعیین کنید.
دستورالعملهای بریتانیا مقرر میکنند که هر فردی که تحت درمان سرطان پستان اولیه (زودرس) قرار میگیرد باید یک نسخۀ کتبی از طرح مراقبت را در اختیار داشته باشد. این طرح حاوی اطلاعاتی در مورد آزمایشهایی است که خواهید داشت، و علائم و نشانههایی که باید مراقبشان باشید. اطلاعات تماس کادر تخصصی (مانند پرستار ویژۀ مراقبتتان) نیز در آن درج شده است.
- کارآزمایی و تحقیق
پزشکان و پژوهشگران در حال انجام کارآزماییهایی هستند تا آزمایشها و درمانهای بهتری برای بیماری پاژه، کارسینوم مجرایی درجا، و سرطان پستان بیابند.