سرطان طحال بیماری است که در آن سلول‌های غیرطبیعی به سرعت تکثیر می‌شوند و شروع به تداخل در عملکرد طبیعی اندام می‌کنند. طحال در پشت قفسه سینه قرار دارد و بخشی از سیستم لنفاوی بدن است. سرطان طحال غیرعادی است، زیرا به ندرت در درون خود عضو ایجاد می‌شود. اکثریت موارد زمانی اتفاق می‌افتد که بیماری سرطان از قسمت دیگری از بدن به طحال سرایت می‌کند. سرطان‌های مهاجم معمولاً یا لنفوم‌ها هستند که از جای دیگری در سیستم لنفاوی منشأ می‌گیرند یا لوسمی‌ها که انواع سرطان خونی سیستم گردش خون هستند.
سرطان طحال اگر کنترل نشود، می‌تواند یک تهدید جدی برای سلامتی باشد. چشم انداز فرد مبتلا به این بیماری به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله سن، وضعیت سلامت کلی، نوع سرطان درگیر، مرحله رشد آن و اینکه آیا سرطان از طحال منشأ گرفته است یا از محل دیگری به عضوی حمله کرده است. اگر شما یا یکی از عزیزانتان علائم سرطان طحال را نشان می‌دهید، انکولوژیست‌ها و سایر متخصصان مراقبت ایران سرطان می‌توانند به شما کمک کنند.
علائم سرطان طحال چیست؟
فرد مبتلا به سرطان طحال ممکن است موارد زیر را تجربه کند:
- تورم غدد لنفاوی
- کاهش مقاومت در برابر عفونت
- کاهش وزن غیر قابل توضیح
- تب و تعریق شبانه
- درد مفاصل و استخوان
- کم خونی و خستگی
- کبودی مکرر
- ناراحتی یا درد شکم
- فشار قفسه سینه و سرفه مزمن
در موارد نادر، سرطان طحال می‌تواند به یک اورژانس پزشکی تبدیل شود، چه از شدت عفونت یا پارگی اندام. هرکسی که ضربان قلب سریع، تعریق شبانه، کبودی لب‌ها و نوک انگشتان، و سردرگمی را تجربه می‌کند، باید با اورژانس تماس بگیرد یا به نزدیک‌ترین مرکز فوریت‌های پزشکی مراجعه کند.
چه چیزی باعث سرطان طحال می‌شود؟
سرطان طحال معمولاً ثانویه است، به این معنی که از جای دیگری منشأ می‌گیرند و سپس به طحال سرایت می‌کنند. شایع‌ترین علل سرطان طحال لنفوم‌ها و لوسمی‌ها هستند. در مواردی، سرطان‌های دیگری مانند سینه، ریه، معده، لوزالمعده، کبد یا روده بزرگ منشأ بدخیمی هستند.
نوعی سرطان وجود دارد که در طحال ایجاد می‌شود. اصطلاح پزشکی آن لنفوم ناحیه حاشیه‌ای طحالی است، به اختصار SMZL. این یک سرطان نادر است و تنها حدود دو درصد از کل لنفوم‌ها را شامل می‌شود.
عوامل خطر برای سرطان طحال:
عوامل خطر لنفوم شامل سن بالا، مرد بودن، نقص سیستم ایمنی و عفونت‌های ویروسی مانند اپشتین بار است. عوامل خطر سرطان خون عبارتند از؛ مصرف دخانیات، قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی خطرناک، درمان‌های سرطان در گذشته و سابقه خانوادگی این بیماری.
سرطان طحال چگونه تشخیص داده می‌شود؟
سرطان طحال به روش زیر تشخیص داده می‌شود:
معاینه فیزیکی
پزشک شما را برای شواهدی از رشد سرطانی بررسی خواهد کرد. او همچنین در مورد سابقه پزشکی شما و عوامل خطر احتمالی سؤالاتی می‌پرسد.
آزمایش خون
آزمایش خون فاکتور‌های مختلف موجود در خون از جمله گلبول‌های قرمز، گلبول‌های سفید، پلاکت‌ها، هموگلوبین و سایر عناصر ترکیبی را اندازه‌گیری می‌کند. مقادیری که خارج از پارامتر‌های طبیعی هستند، اغلب سیگنال‌های یک مشکل پزشکی زمینه‌ای هستند.
بیوپسی از مغز استخوان
پزشک شما نمونه‌ای از مغز استخوان را، معمولاً از پشت استخوان لگن، جمع‌آوری می‌کند. این نمونه برای شواهد لنفوم و لوسمی تجزیه و تحلیل خواهد شد.
تصویربرداری پزشکی
سی تی اسکن، اسکن PET و اسکن تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI) می‌تواند در تشخیص سرطان طحال کمک کند.
اسپلنکتومی
برای تأیید وجود سرطان، پزشک شما ممکن است ترتیبی دهد که شما تحت یک روش جراحی به نام اسپلنکتومی قرار بگیرید. این شامل برداشتن بخشی یا تمام طحال است. یک نمونه بافت برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه پزشکی ارسال می‌شود. در عرض چند روز تا چند هفته نتایج آزمایش را دریافت خواهید کرد.
درجه سرطان طحال
اگر به سرطان طحال مبتلا شده‌اید، پزشک یا انکولوژیست شما مرحله رشد آن را ارزیابی می‌کند. او اندازه و موقعیت تومور‌های شما و شیوع کلی سرطان در بدن شما را تعیین می‌کند. مراحل سرطان به طور کلی از ۰ تا ۴ درجه‌بندی می‌شوند که هرچه درجه بالاتر باشد، یعنی سرطان پیشرفته‌تر است و مرحله ۴ پیشرفته‌ترین و در نتیجه جدی‌ترین نسخه بیماری است.
سرطان طحال چگونه درمان می‌شود؟
درمان سرطان طحال به عوامل متعددی بستگی دارد، از جمله بیماری خاص درگیر، سن شما، مرحله رشد سرطان و محل وجود آن در بدن:
- جراحی؛ اسپلنکتومی به همان اندازه که یک ابزار تشخیصی است یک روش درمانی است و می‌تواند برای جراحی سرطان طحال کاربرد داشته باشد.
- پرتودرمانی؛ انکولوژیست‌ها از پرتودرمانی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی در یک ناحیه خاص استفاده می‌کنند که معمولاً با لنفوم همراه است.
- شیمی درمانی؛ شیمی درمانی وسیله‌ای مؤثر برای از بین بردن سلول‌های سرطانی است که از محل منشأء گسترش یافته‌اند.
- پیوند سلول‌های بنیادی؛ پرتودرمانی و شیمی درمانی سلول‌های خوب و بد را از بین می‌برد. می‌توان با تزریق سلول‌های بنیادی به بیمار که اغلب از یک اهداکننده بدون سرطان به دست می‌آید، با این مشکل مقابله کرد. این سلول‌های بنیادی تولید مثل سلول‌های خونی جدید و سالم را تشویق می‌کنند.
- درمان‌های بیولوژیکی یا ایمونوتراپی؛ این‌ها روش‌های جدیدتری برای مبارزه با سرطان هستند که سیستم ایمنی بدن را برای مبارزه با سرطان به خدمت می‌گیرد.
- درمان هدفمند یا تارگت تراپی؛ دارو‌های هدفمند درمانی از جهش‌های خاص مرتبط با برخی سلول‌های سرطانی برای توقف رشد، تولید مثل و گسترش آن‌ها سوء استفاده می‌کنند. دارو‌های هدفمند درمانی گاهی همراه با شیمی درمانی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- نظارت فعال؛ نظارت فعال یک رویکرد انتظار و دید برای درمان سرطان طحال است. وضعیت شما تحت نظر است، اما درمان نمی‌شود، مگر اینکه یا تا زمانی که تغییر در علائم یا نتایج آزمایش، بهترین ابزار برای درمان سرطان شما را روشن کند.
درمان همچنین شامل آنتی بیوتیک‌ها، برای حفظ سلامت بیمار در حالی که سیستم ایمنی ضعیف است، و دارو‌های مختلف برای سرکوب عوارض جانبی ناخوشایند درمان‌های سرطان است.
موفقیت درمان چقدر است؟
موفقیت درمان به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله اینکه سرطان چقدر زود یا دیر تشخیص داده شده است. به طور کلی، هر چه زودتر تشخیص داده شود، احتمال غلبه بر بیماری بیشتر می‌شود. افرادی که برای سرطان طحال تحت درمان قرار می‌گیرند برای عود احتمالی نیاز به نظارت دارند.
چگونه از سرطان طحال پیشگیری کنیم؟
اجتناب از سرطان طحال عمدتاً مربوط به جلوگیری از انواع سرطان‌هایی است که از سایر نقاط بدن به طحال سرایت می‌کنند. یکی از این موارد لنفوم غیر هوچکین است. هپاتیت C با توسعه آن مرتبط است و آن را به یک نامزد خوب برای اقدامات پیشگیرانه بهداشتی تبدیل می‌کند. هپاتیت C می‌تواند از طریق رابطه جنسی محافظت نشده، سرنگ‌های مشترک یا استفاده از سوزن‌های غیربهداشتی برای سوراخ کردن یا خالکوبی منتقل شود.
افزایش وزن بیش از حد نیز با لنفوم غیر هوچکین مرتبط است. یک رژیم غذایی سالم و ورزش این احتمال را کاهش می‌دهد و فواید بسیار دیگری نیز به همراه دارد.
