سارکوم بافت نرم تومورهای نادری هستند که از تبدیل بدخیم سلول‌های به اصطلاح بافت نرم بدن ناشی می‌شوند. در حدود دو مورد از هر سه مورد این تومورها در اندام‌ها یا تنه سطحی ایجاد می‌شوند، در بقیه موارد سر، گردن، اندام‌های داخلی (از جمله رحم) یا داخل تنه (عمدتاً خلفی صفاق، یعنی قسمت خلفی) را تحت تأثیر قرار می‌دهند.
سارکوم بافت نرم چقدر گسترده است؟
سارکوم‌های بافت نرم تومورهای نادری هستند. برخی از اشکال رایج سارکوم معمولی در سنین کم وجود دارد. در بزرگسالان، سارکوم بافت نرم حدود 5 نفر از هر 100000 نفر را مبتلا می‌کند و 1 درصد از تومورهای بدخیم را تشکیل می‌دهد.
چه کسی در معرض سارکوم بافت نرم است؟
با توجه به انواع اشکال تومور سارکوم بافت نرم، شناسایی عوامل خطر مشترک در همه این انواع سرطان دشوار است. عوامل خطر احتمالی عبارتند از قرار گرفتن در معرض پرتو، حتی از رادیوتراپی قبلی. قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی (وینیل کلرید، دیوکسین و برخی آفت کش‌ها). رتینوبلاستوما که نوعی سرطان چشم در دوران کودکی است که با ایجاد سارکوم نیز همراه است. از جمله عوامل خطر برای سارکوم عروق لنفاوی، برداشتن غدد لنفاوی با جراحی و تجمع لنف در قسمت خاصی از بدن است که یک وضعیت بالینی به نام لنف ادم است.
علائم سارکوم بافت نرم چیست؟
در مراحل اولیه سارکوم بافت نرم بدون علامت است. اما با رشد، سارکوم‌ها خود را با یک توده یا تورم نشان می‌دهند که گاهی اوقات با درد همراه است، به خصوص اگر تومور بر اعصاب یا عروق فشار وارد کند. در سارکوم‌های خلفی صفاقی، می‌توانند باعث خونریزی گوارشی یا علائم ساب انسدادی شوند.
انواع سارکوم بافت نرم
سارکوم‌ها بر اساس ظاهر مورفولوژیکی سلول‌های تومور و شباهت آنها به بافت‌های طبیعی مرتبط متفاوت هستند. در این قسمت به بررسی انواع سارکوم بافت نرم پرداخته‌ایم :
تومورهای با تمایز چربی
اگر سارکوم‌ها خوش خیم و بدون امکان تکامل بدخیم باشند، لیپوم نامیده می‌شوند. از سوی دیگر، لیپوسارکوم‌ها نئوپلاسم‌های بدخیم متفاوت هستند و می‌توانند در هر جایی از بدن که بافت چربی (چربی) وجود دارد، منشأ بگیرند، اگرچه شایع‌ترین شکل آن معمولاً در خلف صفاق، پشت حفره شکمی رخ می‌دهد. در افراد بین 50 تا 65 سال شایع‌تر است. لیپوم 300 برابر بیشتر از لیپوسارکوم است.
تومورهای تمایز عضلانی
لیومیوم‌ها تومورهای خوش خیم بافت ماهیچه صاف هستند (مثلاً در سطح رحم غالباً) بدون تمایل به تبدیل شدن به یک نئوپلاسم بدخیم، در حالی که لیومیوسارکوم‌ها تومورهای بدخیم مرتبط هستند. رابدومیوسارکوم اغلب در ماهیچه‌های مخطط بازوها و پاها شکل می‌گیرد و در کودکان شایع‌تر از بزرگسالان است.
تومورهای تمایز عصبی
اعصاب می‌توانند محل تشکیل تومور باشند. اشکال خوش خیم نوروفیبروم، شوانوم یا نوروما نامیده می‌شوند که بسته به نوع سلول‌های درگیر می‌باشد. تهاجمی ترین اشکال تومورهای بدخیم غلاف عصبی محیطی ((MPNST یا شوانومای بدخیم هستند. در بیماران مبتلا به نوروفیبروماتوز، این خطر وجود دارد که نوروفیبروم‌های پلکسی به اشکال بدخیم تبدیل شوند.
تومورهای عروقی
همانژیوم و لنفانژیوم ، اشکال خوش خیمی هستند که به ترتیب از عروق خونی منشاء می‌گیرند.
سارکوم بافت نرم چگونه تشخیص داده می‌شود؟
طبقه بندی صحیح تشخیصی، درست از مراحل اولیه بیماری، برای تنظیم صحیح درمان و در نتیجه افزایش احتمال بهبودی تومور ضروری است. به طور معمول، آزمایشات برای تشخیص سارکوم بافت نرم عبارتند از:
اولتراسوند
به عنوان اولین بررسی استفاده می‌شود، این امکان را به شما می‌دهد تا ماهیت جامد یا مایع توده را متمایز کنید و در صورت وجود ضایعات در دسترس، همزمان بیوپسی انجام دهید.
همچنین پیشنهاد می شود : بیوپسی تومور مغزی و نخاعی چگونه انجام می‌شود؟
توموگرافی کامپیوتری (CT) با ماده حاجب
برای مرحله بندی تومور، تشخیص متاستازها، به ویژه در ریه‌ها، هدایت بیوپسی در ضایعات کمتر در دسترس (شکم یا قفسه سینه)، نظارت بر بیماری پس از درمان ضروری است.
تشدید مغناطیسی هسته‌ای (MRI) با ماده حاجب
MRI به شما امکان می‌دهد ماهیت ضایعه را به طور قابل اعتماد تشخیص دهید، گسترش موضعی آن و هرگونه انتشار در ساختارهای مجاور را ارزیابی کنید، و گره‌های کوچک بیماری را در بافت‌های التهابی که پس از درمان باقی می‌مانند، شناسایی کنید. بنابراین، MRI معاینه ضروری هم برای برنامه ریزی درمان جراحی و هم برای ارزیابی مجدد بیماران پس از درمان است.
بیوپسی و تشخیص بافت شناسی
با تجزیه و تحلیل نمونه‌های بافتی که با سوزن بیوپسی گرفته شده‌اند، برای طبقه بندی زیرگروه بافت شناسی و درجه تهاجمی بیولوژیکی تومور انجام می‌شود.
بررسی های زیست شناسی مولکولی
به لطف مطالعه برخی از ژن‌های خاص موجود در تومور (تجزیه و تحلیل DNA) می‌توان ویژگی‌های خاص انواع خاصی از سارکوم را جستجو کرد.
راه‌های درمان سارکوم چیست؟
درمان سارکوم بافت نرم شامل یک رویکرد چند رشته‌ای است که ترکیبی از جراحی، شیمی درمانی و رادیوتراپی برای درمان تومور، حفظ اندام‌ها و بافت‌های اطراف ناحیه تومور و حفظ بیشترین عملکرد است. در ادامه به بررسی انواع درمان‌های سارکوم بافت نرم پرداخته‌ایم.
عمل جراحی
این درمان انتخاب اول در سارکوم است، به خصوص اگر تومور به بافت‌ها و اندام‌های مجاور نفوذ نکند، اما می‌تواند در صورت عود بیماری یا متاستازهای دوردست نیز نشان داده شود. جراحی سارکوم بافت نرم نوعی جراحی است که به صلاحیت و تجربه خاصی نیاز دارد. به دلیل موقعیتی که این تومورها در آن ایجاد می‌شوند، اغلب به همکاری حین عمل جراحان با تخصص‌های مختلف نیاز دارند. به طور کلی، جراحی با هدف حذف ریشه‌ای تومور همراه با بافت‌های مجاور در حالی که حاشیه‌های کافی از بافت سالم اطراف تومور را حفظ می‌کند، انجام می‌شود. در صورت اندیکاسیون، جراحی با شیمی درمانی و یا رادیوتراپی نئوادجوانت (قبل از عمل) یا کمکی (بعد از عمل) تکمیل می‌شود.
شیمی درمانی
شیمی درمانی، درمانی است که در اشکال بیماری متاستاتیک نشان داده شده است. از سوی دیگر، در مورد بیماری موضعی، شیمی درمانی می‌تواند برای کاهش خطر عود موضعی و یا گسترش بیماری از راه دور قبل از عمل جراحی برای کاهش اندازه تومور اولیه و در نتیجه انجام جراحی تا حد امکان محافظه کارانه استفاده شود. می‌توان آن را بعد از عمل جراحی در صورت وجود اشکال بسیار تهاجمی تجویز کرد.
رایج‌ترین داروهای شیمی درمانی مورد استفاده آنتراسایکلین‌ها و ایفوسفامید هستند که به صورت ترکیبی نیز تجویز می‌شوند.
رادیوتراپی
رادیوتراپی را می‌توان قبل از جراحی به منظور کاهش اندازه تومور و بهبود کیفیت جراحی استفاده کرد. در موارد توده‌های تومور حجیم واقع در نقاط بحرانی و در حضور اندام‌های حیاتی اطراف، می‌توان از رادیوتراپی تعدیل شده استفاده کرد. (IMRT) یک روش نوآورانه رادیوتراپی است که به شما این را امکان می‌دهد سرطان را در عین محافظت از اندام‌های سالم درمان کنید.
