پزشکان از آزمایش‌های زیادی برای یافتن یا تشخیص سرطان استفاده می‌کنند. آنها همچنین آزمایشاتی را انجام می‌دهند تا بفهمند آیا سرطان از جایی که شروع شده است به قسمت دیگری از بدن گسترش یافته است یا خیر. اگر سرطان گسترش یافته باشد، متاستاز نامیده می‌شود. پزشکان همچنین ممکن است آزمایشاتی را انجام دهند تا بفهمند کدام درمان می‌تواند بهترین کار را انجام دهد.
برای اکثر انواع سرطان، بیوپسی تنها راه مطمئنی است که پزشک می‌تواند بداند آیا ناحیه‌ای از بدن سرطان دارد یا خیر. در بیوپسی، پزشک نمونه کوچکی از بافت را برای آزمایش در آزمایشگاه می‌گیرد. اگر بیوپسی امکان پذیر نباشد، پزشک ممکن است آزمایش‌های دیگری را پیشنهاد کند که به تشخیص کمک می‌کند.
سرطان مثانه چگونه تشخیص داده می‌شود؟
آزمایش‌های زیادی برای تشخیص سرطان مثانه استفاده می‌شود. تمام تست‌هایی که در این مقاله توضیح داده شده است برای هر فردی استفاده نمی‌شود. پزشک شما ممکن است این عوامل را هنگام انتخاب یک آزمایش تشخیصی در نظر بگیرد:
- نوع سرطان مشکوک
- علائم و نشانه‌های شما
- سن و سلامت عمومی شما
- نتایج آزمایشات پزشکی قبلی
از چه آزمایشاتی برای تشخیص سرطان مثانه استفاد می‌شود؟
سرطان مثانه هر چه زودتر تشخیص داده شود، شانس درمان موفقیت آمیز بیشتر است. با این حال، هنوز آزمایشی به اندازه کافی دقیق برای غربالگری جمعیت عمومی از نظر سرطان مثانه وجود ندارد، بنابراین اکثر افراد پس از بروز علائم، به سرطان مثانه مبتلا می‌شوند. در نتیجه، برخی از افراد زمانی که سرطان پیدا می‌شود، بیماری پیشرفته‌تری (در مرحله بعدی) دارند. آزمایشات زیر ممکن است برای تشخیص و کسب اطلاعات بیشتر در مورد سرطان مثانه مورد استفاده قرار گیرد:
- آزمایشات ادرار
- سیستوسکوپی
- بیوپسی
- آزمایش بیومارکر تومور
- توموگرافی کامپیوتری (CT یا CAT) اسکن
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)
- اسکن استخوان
- توموگرافی گسیل پوزیترون (PET) یا اسکن PET-CT
- سونوگرافی
در ادامه به بررسی این روش‌ها پرداخته‌ایم.
آزمایشات ادرار
آزمایشات ادرار اگر پزشک شما مقداری خون در ادرار پیدا کرده باشد، می توان آزمایش سیتولوژی ادرار را تجویز کرد. سیتولوژی ادرار اغلب از یک نمونه ادرار تصادفی از ادرار طبیعی استفاده می کند تا مشخص شود آیا ادرار حاوی سلول های تومور است یا خیر.
اگر بیمار تحت سیستوسکوپی قرار می گیرد (در ادامه درباره سیتوسکوپی بخوانید)، ممکن است یک آزمایش اضافی انجام شود که شامل شستشوی مثانه و جمع آوری مایع از طریق سیستوسکوپ یا از طریق لوله کوچک دیگری است که به مجرای ادرار وارد می شود.
نمونه را می توان به روش های مختلفی آزمایش کرد. متداول ترین راه، بررسی به سلول ها در زیر میکروسکوپ است که سیتولوژی ادرار نامیده می شود. آزمایش های ادرار دیگری با استفاده از تجزیه و تحلیل مولکولی وجود دارد که می تواند برای کمک به یافتن سرطان، معمولاً همزمان با سیتولوژی ادراری، انجام شود.
سیستوسکوپی
سیستوسکوپی، روش تشخیصی کلیدی برای سرطان مثانه است. این روش به پزشک امکان می‌دهد تا با استفاده از یک لوله نازک و انعطاف‌پذیر به نام سیستوسکوپ، داخل بدن را مشاهده کند. سیستوسکوپی در مطب پزشک انجام می‌شود و نیاز به بیهوشی ندارد. این روش کوتاه می‌تواند رشد‌های موجود در مثانه را شناسایی کرده و نیاز به انجام بیوپسی یا جراحی را تعیین کند.
بیوپسی
اگر در طول سیستوسکوپی بافت نامعمولی یافت شود، پزشک بیوپسی انجام می‌دهد. بیوپسی به معنای برداشتن مقدار کوچکی از بافت برای بررسی تحت میکروسکوپ است. این روش جراحی به نام جراحی تخریب تومور مثانه از طریق مجرای ادرار یا TURBT نامیده می‌شود.
در طول TURBT، پزشک تومور و نمونه‌ای از عضله مثانه در نزدیکی تومور را بر میدارد. پزشک همچنین ممکن است بر اساس نتایج سیستوسکوپی، تصمیم به انجام بیوپسی‌های بیشتر از سایر قسمت‌های مثانه بگیرد. روند دیگری که معمولاً قبل از تکمیل TURBT انجام می‌شود، به نام بررسی تحت بیهوشی (EUA) است. در این روش، ارولوژیست مثانه را بررسی می‌کند تا ببیند آیا اندام‌های غیرطبیعی قابل لمس هستند.
سپس هر نمونه بافتی که در طول TURBT برداشته شده توسط یک پاتولوژیست تجزیه و تحلیل می‌شود. پاتولوژیست پزشکی است که در تفسیر آزمایشات آزمایشگاهی و ارزیابی سلول‌ها، بافت‌ها و اعضا برای تشخیص بیماری‌ها تخصص دارد.
آزمایش بیومارکر تومور
پزشک شما ممکن است آزمایش‌های آزمایشگاهی را بر روی نمونه تومور برای شناسایی ژن‌ها، پروتئین‌ها و سایر عوامل منحصر به فرد تومور توصیه کند. این آزمایش ممکن است آزمایش مولکولی تومور نیز نامیده شود. نتایج این آزمایشات می‌تواند به تعیین گزینه‌های درمانی شما کمک کند، به خصوص اگر سرطان گسترش یافته باشد.
توموگرافی کامپیوتری (CT یا CAT) اسکن
یک کامپیوتر این تصاویر را در یک تصویر سه بعدی با جزئیات ترکیب می کند که ناهنجاری ها یا تومورها را نشان می دهد. سی تی اسکن می تواند برای اندازه گیری اندازه تومور و شناسایی غدد لنفاوی بزرگ شده استفاده شود که ممکن است نشان دهنده گسترش سرطان باشد. گاهی اوقات یک رنگ مخصوص به نام ماده کنتراست قبل از اسکن داده می شود تا جزئیات بهتری بر روی تصویر ارائه شود.
این رنگ را می توان در ورید بیمار تزریق کرد (داخل وریدی) یا به صورت مایع برای بلع دادن به بیمار تزریق کرد. قبل از انجام این آزمایش، بیماران باید به کارکنانی که این آزمایش را انجام می دهند، بگویند که آیا به ید یا سایر مواد حاجب حساسیت دارند. رنگ کنتراست داخل وریدی که در سی تی اسکن استفاده می شود می تواند باعث مشکلات کلیوی شود، بنابراین بیماران با هر نوع مشکل کلیوی باید قبل از انجام اسکن به کارکنان اطلاع دهند.
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)
MRI از میدان‌های مغناطیسی برای تولید تصاویر دقیق از بدن استفاده می‌کند. MRI می‌تواند برای اندازه گیری تومور و شناسایی غدد لنفاوی بزرگ شده استفاده شود که ممکن است نشان دهنده گسترش سرطان باشد. یک رنگ مخصوص به نام ماده کنتراست قبل از اسکن تزریق می‌شود تا تصویر واضح‌تری ایجاد شود. این رنگ با رنگی که برای سی تی اسکن داده می‌شود متفاوت است و می توان آن را به ورید بیمار تزریق کرد.
اسکن استخوان
اسکن استخوان از یک ردیاب رادیواکتیو برای مشاهده داخل استخوان‌ها استفاده می‌کند. میزان تشعشع در ردیاب بسیار کم است که مضر نیست. ردیاب به ورید بیمار تزریق می‌شود. در نواحی استخوان جمع می‌شود و توسط دوربین مخصوص تشخیص داده می‌شود. استخوان سالم برای دوربین سبک‌تر به نظر می‌رسد و نواحی آسیب‌دیده، مانند مواردی که در اثر سرطان ایجاد شده‌اند، در تصویر برجسته‌تر می‌شوند. در صورت وجود علائم خاص یا یافته‌های آزمایشگاهی خاص، ممکن است اسکن استخوان توصیه شود.
توموگرافی گسیل پوزیترون (PET) یا اسکن PET-CT
اسکن PET معمولاً با سی تی اسکن ترکیب می‌شود که اسکن PET-CT نامیده می‌شود. با این حال، ممکن است بشنوید که پزشک شما به این روش فقط به عنوان اسکن PET اشاره می‌کند. اسکن PET راهی برای ایجاد تصاویری از اندام‌ها و بافت‌های داخل بدن است. مقدار کمی از یک ماده رادیواکتیو به بدن بیمار تزریق می‌شود.
این ماده توسط سلول‌هایی جذب می‌شود که بیشترین انرژی را مصرف می‌کنند. از آنجایی که سرطان تمایل به استفاده فعال از انرژی دارد، ماده رادیواکتیو بیشتری را جذب می‌کند. با این حال، میزان تشعشعات موجود در این ماده بسیار کم است که مضر باشد. یک اسکنر این ماده را شناسایی می‌کند تا تصاویری از داخل بدن تولید کند.
تحقیقات در حال انجام نشان می‌دهد که در شرایط خاص، اسکن PET احتمالاً بهتر از سی تی اسکن یا ام آر آی به تنهایی در یافتن سرطان مثانه گسترش یافته است. با وجود این، اسکن PET تصویربرداری استاندارد برای سرطان مثانه در نظر گرفته نمی‌شود و معمولا برای این بیماری استفاده نمی‌شود.
سونوگرافی
سونوگرافی از امواج صوتی برای ایجاد تصویری از اندام‌های داخلی استفاده می‌کند. این امر می‌تواند به تشخیص مسدود شدن کلیه‌ها کمک کند. این آزمایش به هیچ نوع ماده حاجب نیاز ندارد.
